okt 20 2008

Dystopia VI – Back to the future (Jaap Krater)

Jaap Krater, Buiten de Orde, Herfst 2008 – Ik denk dat ik niet de enige ben die de afgelopen maand is gaan duizelen van de hoeveelheid nullen die me om de oren vliegt. Fascinerend om te zien hoe ze binnen no time honderden milarden euro’s, dollars, ponden uit de kast kunnen trekken voor maar één nogal abstract doel, het herstellen van vertrouwen tussen banken onderling, zodat banken weer kunnen gaan lenen aan elkaar en aan huiseigenaren en bedrijven.

Waar komt dat geld vandaan: door nieuwe obligaties uit te schrijven, die dan weer gekocht worden door landen die veel exporteren naar het Westen, vooral het midden oosten en China. De staatsschulden worden niet alleen groter, ook moet de rente omhoog op obligaties (om genoeg kopers te vinden), waardoor de totale rentebetalingen nog verder omhoog schieten. Een korte-termijnoplossing die op wat langere termijn de kans dat de westerse economie in een dramatische depressie beland alleen maar meer vergroot. Hier komt de ironie – als er nog meer geleend gaat worden om te proberen de economie in gang te houden, bestaat de mogelijkheid dat westerse landen langzaamaan in een derde-wereld achtige situatie terechtkomen – niet genoeg over houden na het betalen van de rente om nog te investeren, laat staan af te lossen. Als je geluk hebt komt er nog eens wat deflatie overheen waardoor het nog moeilijker wordt de staatschuld te bekostigen. Zover is het nog niet, maar wanneer ik mensen een paar jaar geleden uitlegde dat de Amerikaanse vastgoedbubbel binnenkort zou kunnen imploderen en dat dit tot een recessie zou leiden (zie ‘Dossier: consequenties van de olieproductiepiek’, Buiten de Orde, winter 2005) hadden ze meestal ook zoiets van: waar heeft ie het over. Read More

okt 20 2008

Verhitte strijd in IJsland gaat door

Buiten de Orde, Herfst 2008 – Deze zomer hield Saving Iceland voor het vierde jaar op een rij een direct actiekamp in de IJslandse Wildernis. Drie weken lang verbleven wij bij Hellisheiði, waar Reykjavík Energy de explotatie van de geothermische uitbreidt om energie te kunnen leveren aan de aluminium smelters. Ons kampement was opgeslagen tussen een geweldige omgeving van heuvels en lavavelden. Waar op de ene plek de grond stoomt en warmwaterbronnen omhoog borrelen in kleine meertjes liggen deze soms op slechts enkele meters van ijskoude rivieren. Een bizar, prachtig en uniek landschap dat nu wordt bedreigd door de industrie.

Deze zomer hebben we vooral de nadruk gelegd op de mondiale gevolgen van de aluminium industrie en dat de keuzes die in IJsland worden gemaakt, overal ter wereld zijn littekens achterlaat op de natuur, klimaatveranderingen, mensenrechten en sociale structuren.

De strijd om IJsland zit nu in een cruciale fase. Een nieuwe smelter van Century Aluminium wordt op dit moment gebouwd, een andere van ALCOA staat gepland. De eerste werkzaamheden aan een nieuwe stuwdam voor Rio Tinto Alcan zijn tevens begonnen en nog drie andere liggen op de tekentafel. Het bijna-faillissement van het land zou kunnen leiden naar of het stoppen van deze projecten, of juist een toename ervan. Read More

aug 12 2008
1 Comment

Armand voelt zich niet te min voor protest op IJsland

ArmandRobert Lagendijk, Internationaal Pooljaar – Protestliedjesschrijver en sixties icoon Armand – Ben Ik Te Min – is net terug uit IJsland. Daar was hij om te protesteren tegen de bouw van stuwdammen en aluminium fabrieken. Speciaal voor het protest schreef hij een drietal liedjes die gratis zijn te downloaden van zijn site. Een daarvan is zelfs deels in het IJslands gezongen: Ísland, ég elska þig. Ofwel: IJsland, ik hou van jou.
Download Read More

aug 04 2008

Nederlanders en Belgen bezetten bouwplaats in IJsland

Nederlanders en Belgen bezetten bouwplaats in IJsland

HELGUVIK (IJSLAND) – Zaterdagochtend (19 juni 2008) hebben 40 activisten de bouwplaats van aluminiumsmelter Helguvík in IJsland bezet. De activisten ketenden zich vast aan machines en bouwkranen. Hierdoor heeft het bouwwerk de gehele dag stilgelegen. Van de 40 activisten, waren er 15 afkomstig uit Nederland en België. In IJsland willen bedrijven grote aluminiumfabrieken en dammen bouwen. Hiermee wordt een groot deel van de bijzondere IJslandse natuur vernietigd. Inwoners van IJsland verzetten zich hiertegen en worden daarin gesteund door een internationale coalitie. Read More

jul 13 2008

Dystopia V – De zware jongensclub

By Jaap Krater, Buiten de Orde, Zomer 2008

De hoge olieprijs en energieschaatste drijft zoals je ongetwijfeld wel door hebt zo’n beetje alle prijzen op. Ik zit hier in de regen in IJsland, het aktiekamp van dit jaar is net begonnen en nog net niet weggeblazen. Een van de aluminiumbedrijven die hier net begonnen is met de bouw van een nieuwe smelter is Century Aluminum, een relatief kleine speler uit de VS.

De directeur van Century heet Logan Kruger. Hij lijkt de absolute leider te zijn, hij is zowel bestuursvoorzitter, president-directeur als ‘chief executive officer’.  Ik ben een verslag aan het lezen van een telefonische conferentie die elk kwartaal wordt gehouden, waar grote aandeelhouders, voornamelijk vertegenwoordigers van grote investeerders als Meryll Lynch en Barclays. Read More

jul 06 2008

IJsland’s grootste nachtmerrie

By Annemarie Opmeer, Milieudefensie Magazine, maart 2008

Artikel over de problemen met zware industrie in IJsland en de twijfelachtige rol van het Wereldnatuurfonds en Greenpeace. Read More

okt 14 2007
2 Comments

IJsland Nieuws in het Nederlands

Actueel nieuws rond de Saving Iceland campagne in het Nederlands wordt ook bijgehouden op groenfront.nl. in de IJsland-rubriek.
Email savingiceland.org

GROTE DAMMEN VERNIETIGEND VOOR KLIMAAT
Jaap Krater
in Trouw, 21-1-2006

WORDEN STUWDAMMEN DE NIEUWE POORTEN VAN MORDOR?
Susan DeMuth
The Guardian Weekend
November 2003

IJSLAND SMELT VOOR ALUMINIUM
Door Leopold Broers en An-Katrien Lecluyse
Mondiaal Magazine
Mei 2006

IJsland is een ecologisch paradijs, maar wetenschappers, milieuverenigingen en activisten vrezen dat daar snel een einde aan komt. Oorzaak van die ongerustheid is een dammenproject dat helemaal in dienst staat van de Amerikaanse aluminiumgigant Alcoa. Waarom gaat een uitzonderlijk groen en welvarend land in zee met een van de meest vervuilende industrieen? Leo Broers en An-Katrien Lecluyse trokken warm ingeduffeld naar het hoge noorden. Ze spraken er met gestrande walvissen en enthousiaste consumenten…

Read More

feb 07 2007

Grote dammen vernietigend voor klimaat

Grote stuwdammen hebben dramatische gevolgen. Natuurgebieden worden aangetast en talloze mensen worden ontheemd. Minder bekend is dat grootschalige hydro-elektriciteit ook ernstige gevolgen heeft voor het klimaat. Grote damreservoirs kunnen, ondanks het schone imago, zelfs meer bijdragen aan het broeikaseffect dan fossiele energie. Read More

mei 01 2006
1 Comment

IJSLAND SMELT VOOR ALUMINIUM

Door Leopold Broers en An-Katrien Lecluyse
Mondiaal Magazine
mei 2006

Omstreden dammenproject in ecologisch paradijs

IJsland is een ecologisch paradijs, maar wetenschappers, milieuverenigingen en activisten vrezen dat daar snel een einde aan komt. Oorzaak van die ongerustheid is een dammenproject dat helemaal in dienst staat van de Amerikaanse aluminiumgigant Alcoa. Waarom gaat een uitzonderlijk groen en welvarend land in zee met een van de meest vervuilende industrieën? Leo Broers en An-Katrien Lecluyse trokken warm ingeduffeld naar het hoge noorden. Ze spraken er met gestrande walvissen en enthousiaste consumenten. Read More

nov 29 2003

Worden stuwdammen de nieuwe poorten van Mordor?

Susan DeMuth
The Guardian Weekend
November 2003

In ijsland is men de werkzaamheden gestart aan een kollosaal damcomplex, dat eenmaal in gebruik vanaf 2007, een hooglandse wildernis zal overspoelen, en dit alles om een amerikaanse aluminiumsmelterij van stroom te voorzien. Milieuactivisten zijn woedend, maar de overheid lijkt erop gebrand het project door te drijven, kosten wat kost.

Ten noorden van Vatnajokull, Europa’s grootste gletcher, ligt ijslands meest fascinerend en varierend vulkanisch landschap. Ijs en kokende geothermische inferno’s ontmoeten elkaar aan de randen van de gletcher en dan begint het grootste overblijvende ongerepte stuk wildernis in west europa. Een panorama van wilde rivieren, watervallen, bergen en mossige hooglanden bezaaid met bloemen. Tegen 2006 als de Karahnjukardam is afgewerkt zal een groot deel van deze wildernis verdwijnen onder 150 meter water. Het werk is reeds begonnen aan dit megaproject, ontworpen om slechts 1 alluminium smelter, gebouwd door US multinational Alcoa, van energie te voorzien. Milieuactiviesten in ijsland en daar buiten, keken ernaar in ongeloof hoe het project doorgaat, het ene na het andere obstakel ontwijkend. Gedreven door een overheid die erop gebrand is het project door te voeren, wat het ook mogen kosten aan natuur en economie.
De honderd negentig meter hoge, 730 meter brede hoofddam, twee smallere zijdammen en 53 km tunnels zullen betaald worden door landsvirkjun, de nationale energiebedrijf, deels eigendom van de ijslandse overheid, de stad Reykjavic en het stadje Akureyri. De hoofddam zal een enorm reservoir creeren, dat men Halslon zal noemen. Deze zal een gebied van 57 km² hoogland onder water zetten, voor het tot over de gletcher zelf uitstrekt. De bekomen hydro-electriciteit is voor de komende 50 jaar aan Alcoa verkocht, die twee smelters in Amerika sluit en naar ijsland verplaatst als besparingsmaatregel. Read More

Náttúruvaktin